9-chi sinf biologiya darsligi

MUNDARIJA
Kirish

I Bo’lim. Organik olam haqida ma’lumot

I Bob. Hayotning umumiy qonuniyatlari

1- §. Tirik organizmlarning o‘ziga xos xususiyatlari …….5
2- §. Tiriklikning tuzilish darajalari ……………………….8

II BOB. Organizmlarning xilma-xilligi

3- §. Hayotning hujayrasiz shakllari …………………..10
4- §. Prokariot hujayralar ………………………….13
5- §. Eukariotlar – o‘simliklarning xilma-xilligi ………..17
6- §. Zamburug‘lar dunyosi ………………………19
7- §. Hayvonlar dunyosi ……………………..25
8- §. 1- laboratoriya mashg‘uloti. 1. Pichan tayoqcha bakteriyasini mikroskopda ko‘rish. 2. Ko‘k-yashil suvo‘tini mikroskopda ko‘rish ……………..28

II BO‘LIM. Hujayra haqidagi ta’limot

III BOB. Sitologiya asoslari

9- §. Hujayrani o‘rganish tarixi va hujayra nazariyasi ……..29
10- §. Hujayrani o‘rganish usullari ……………………..31
11- §. Eukariot hujayralar …………………………33
12- §. Sitoplazma. Hujayraning membranasiz va membranali organoidlari: endoplazmatik to‘r, ribosomalar, golji majmuasi ………..38
13- §. Mitoxondriya, plastidalar, lizosomalar va sitoplazmaning boshqa organoidlari ………..41
14- §. Yadro va uning tuzilishi …………..44
15- §. Prokariot va eukariot hujayralar ……….47
16- §. Hujayralar evolutsiyasi ………………49
17- §. 2- laboratoriya mashg‘uloti. O‘simlik va hayvon hujayralarining tuzilishini mikroskop yordamida o‘rganish ……..51
18- §. 3- laboratoriya mashg‘uloti. O‘simlik hujayrasida plazmoliz va deplazmolizni kuzatish ………52

III BO‘LIM. Hayotiy jarayonlarning kimyoviy asoslari

IV BOB. Hayotiy jarayonlarning kimyoviy asoslari

19- §. Hujayraning kimyoviy tarkibi …………53
20- §. Hujayra tarkibiga kiruvchi suv va anorganik moddalar …..55
21- §. Biomolekulalar ………………58
22- §. Uglevodlar ……………………59
23- §. Lipidlar …………………………61
24- §. Oqsillar. Aminokislotalar ………….63
25- §. Oqsil tarkibi. Oqsil tuzilishi ………66
26- §. Oqsillarning xossalari. Oddiy va murakkab oqsillar …….68
27- §. Oqsillarning funksiyasi ………………71
28- §. Nuklein kislotalar……………………..72
29 -§. 4- laboratoriya mashg‘uloti. Amilazaning kraxmalga ta’siri …..76

IV BO‘LIM. Moddalar almashinuvi — metabolizm

V BOB. Hujayralarda moddalar va energiya almashinuvi

30- §. Moddalar almashinuvi …………….77
31- §. Energiya almashinuvi ………….79
32- §. Energiya almashinuvi bosqichlari ………..81
33- §. Hujayraning oziqlanishi ………………..83
34- §. Xemosintez …………………………..87
35- §. Hujayrada plastik almashinuv …….88
36- §. Hujayrada modda va energiyalar almashinuviga doir masalalar yechish ……..93
37- §. 5- laboratoriya mashg‘uloti. O‘simlik bargida organik moddalarning hosil bo‘lishini o‘rganish ………………………94

V BO‘LIM. Organizmlarning individual rivojlanishi — ontogenez

VI BOB. Organizmlarning ko‘payishi va individual rivojlanishi

38- §. Hujayra sikli …………………….95
39- §. Meyoz ……………………….99
40- §. Tirik organizmlarning ko‘payish xillari …………..102
41- §. Jinsiy ko‘payish ………………………..106
42- §. Urug‘lanish ………………….111
43- §. Embrional rivojlanish davri ………….114
44- §. Postembrional rivojlanish …………119
45- §. Embrion rivojlanishiga tashqi muhitning ta’siri ……….122
46- §. Rivojlanishning umumiy qonuniyatlari. Biogenetik qonun. Embrionlarning o‘xshashlik qonuni …………..124

VI BO‘LIM. Genetika haqida umumiy ma’lumot

VII BOB. Genetika asoslari

47- §. Genetikaning rivojlanish tarixi ……………..127
48- §. G.Mendel qonunlari. Monoduragay chatishtirish ………130
49- §. 6- laboratoriya mashg‘uloti. Monoduragay chatishtirishga doir masalalar yechish ……137
50- §. Di-poliduragay chatishtirish. Mendelning uchinchi qonuni ………138
51- §. 1- amaliy mashg‘ulot. Diduragay chatishtirishga doir masalalar yechish …………..141
52- §. 7- laboratoriya mashg‘uloti. G‘o‘za, pomidor, nomozshomgulning chatishtirish natijasini gerbariy asosida o‘rganish ……….142
53- §. Noallel genlarning o‘zaro ta’siri ………………143
54- §. Genlarning polimer ва ko‘p tomonlama ta’siri ……………………..145
55- §. 2- amaliy mashg‘ulot. Noallel genlarning o‘zaro ta’siriga doir masalalar yechish ……..149
56- §. Belgilarning birikkan holda irsiylanishi ………….150
57- §. Jins genetikasi …………………….153
58- §. 3- amaliy mashg‘ulot. Birikkan holda irsiylanish va jins bilan bog‘liq holda irsiylanishga doir masalalar yechish ……..157
59- §. O‘zgaruvchanlik ………………..158
60- §. 8- laboratoriya mashg‘uloti. Modifikatsion o‘zgaruvchanlikning statistik qonuniyatlarini o‘rganish …………….162
61- §. Mutatsion (genotipik) o‘zgaruvchanlik ……………..163
62- §. Odam genetikasini o‘rganish usullari ……………167
63- §. Odamdagi irsiy kasalliklar ……………………..171

VII BO‘LIM. Seleksiya asoslari

VIII BOB. Seleksiya va biotexnologiya asoslari

64- §. Madaniy o‘simliklarning kelib chiqishi va xilma-xillik markazlari ………………175
65- §. O‘simliklar va hayvonlar seleksiyasi ……………….177
66- §. Seleksiya va biotexnologiya …………………….182
67- §. O‘zbekiston olimlarining biologiya va seleksiya sohasidagi yutuqlari …………184