Qandli diabet qanday kasallik?

Qandli diabet va boshlanish sabablari

Xalqimiz orasida “qand kasali”,”boylarning kasali” nomlari bilan mashhur bo’lgan qandli diabet borgan sari ko’payib, yidan- yilga “yosharib” bormoqda. Achinarlisi, aksar kishilar ushbu xastalikka chalinganini sezmay qoladilar, chunki uning alomatlari xalqimiz mentalitetiga ko’ra “oddiy”deya baholanadi va bemorlar shifokorga kechikib murijaat qiladi. Bu ko’pchilikning xastalik haqida yetarlicha ma’lumotga ega emasligidan dalolatdir.

Qandli diabet – endokrin kasalliklar sirasiga kiradi. Uning qisqacha ta’rifi shuki, qonda qand miqdori me’yordan oshib ketadi.

Kasallik oshqozon osti bezida insulin gormoni yetarlicha ishlab chiqarilmasligi yoki hujayralarning insulinga bo’lgan sezgirligi kamayishi natijasida rivojlanadi. Oshqozon osti bezi yetarli miqdorda insulin ishlab chiqarmasligi oqibatida modda almashinuvi buziladi.

Mazkur kasallik ikki turga bo’linadi.

  1. Insulin mutlaqo yetishmasligi, y’ani oshqozon osti bezining maxsus hujayralarida insulin kam ishlab chiqarilishi;
  2. Insulin nisbatan yetishmasligi, y’ani uning aktivligi susayib to’qimalarning insulinga bo’lgan ehtiyoji ortib ketishi.
Содержание ( Открыть / Закрыть )
  1. Ikki turning bir-biridan farqi nimada?
  2. Birinchi tur
  3. Ikkinchi tur

Ikki turning bir-biridan farqi nimada?

Birinchi tur

Birinchi holatda kasallik insulinga bog’liq bo’lib, u bolalar va o’smirlarda tepki, qizamiq, gepatit kabi virusli infeksiyalarni boshdan o’tkazgandan so’ng boshlanadi. Oshqozon osti bezi insulin ishlab chiqarishdan to’xtagani uchun bemor qonida insulin miqdori juda kam bo’ladi yoki umuman bo’lmaydi. Shuning uchun bemor tanasida insulin in’eksiyasiga juda katta ehtiyoj tug’iladi.

Bu turdagi diabetning yuzaga kelishi va rivojlanishida nasliy omil yetakchi rol o’ynaydi. Ota-ona, buvi va buvalardagi oshqozon osti bezi kasalligi bolalarga meros bo’lib o’tadi. Bu turdagi bemorlar umumiy qandli diabetga chalinganlar sonining , taxminan, 10 foizini tashkil qiladi.

Ikkinchi tur

Qandli diabetning ikkinchi turi insulinga bog’liq bo’lmaydi. Bunda oshqozon osti bezi yetarlicha insulin ishlab chiqaradi. Biroq hujayralarning insulinga bo’lgan sezgirligi kamayadi. Bunga ko’p hollarda hujayra va uning devorida yog’ yig’ilishi sabab bo’ladi. Yig’ilgan ortiqcha yog’ insulin ta’siri uchun to’siq bo’lib qoladi.

Insulin hujayralar tomonidan qabul qilinmasa, ortiqcha qand jigar va mushak hujayralarida zahira holda yig’ilmasa, qondagi qandning miqdori ko’payib ketadi. Odatda bunga insonning nosog’lom turmush tarzi, jumladan, yog’li ovqat va shirinliklarni me’yoridan ortiq tanovul qilishi, kamharakatligi, doimiy asabiylashishi sabab bo’ladi. Shuning uchun ham ko’p hollarda qandli diabetning bu turi nasliy moyilligi mavjud bo’lgan semiz odamlarda, yoshlari 40-45 dan o’tgandan keyin rivojlanadi.

Bu turdagi diabet bilan kasallanganlar umumiy diabetga chalinganlarning, taxminan, 90 foizini tashkil qiladi.

Shuni ham aytish kerakki, kasallikning ikki turi ham irsiy moyillik sabab kelib chiqadi. Buning oldini olish uchun har bir inson , eng avvalo, sog’lom turmush tarziga rioya etishi zarir. Jumladan, ortiqcha vaznni yo’qotishi, jismoniy harakatda bo’lishi, stress holatlaridan (qattiq hayajon, ruhiy zo’riqish) o’zini asrashi lozim. Shundagina xastalikdan yiroq bo’lishi mumkin.

Hamida Boymurodovaning “Qandli diabetda shifobaxsh dasturxon” kitobidan.

Текст на русском

Что за болезнь диабет?

Сахарный диабет, известный среди наших людей как «диабетическая болезнь» и «болезнь богатых», с каждым годом все больше растет и «молодеет». К сожалению, большинство людей не замечают, что у них есть это заболевание, потому что его симптомы считаются «нормальными» по менталитету нашего народа, и больные поздно обращаются к врачу. Это свидетельствует о том, что многие люди не обладают достаточной информацией о заболевании.

Сахарный диабет является одним из эндокринных заболеваний. Его краткое определение заключается в том, что количество сахара в крови превышает норму.

Заболевание развивается в результате недостаточной выработки гормона инсулина в поджелудочной железе или снижения чувствительности клеток к инсулину. Обмен веществ нарушается из-за того, что поджелудочная железа не вырабатывает достаточного количества инсулина.

Это заболевание делится на два типа.
Абсолютная нехватка инсулина, то есть недостаточная выработка инсулина в специальных клетках поджелудочной железы;
Относительный недостаток инсулина, т.е. снижается его активность и возрастает потребность тканей в инсулине.
В чем разница между этими двумя типами?

Первый тип
В первом случае заболевание зависит от инсулина и начинается после перенесенных вирусных инфекций, таких как корь, корь, гепатит у детей и подростков. Поскольку поджелудочная железа перестает вырабатывать инсулин, у пациента в крови мало или совсем нет инсулина. Поэтому возникает большая потребность в инъекциях инсулина в организм больного.

Ведущую роль в возникновении и развитии этого типа диабета играет наследственность. Заболевания поджелудочной железы у родителей, бабушек и дедушек, прадедушек и прабабушек наследуются детьми. Этот тип больных составляет примерно 10 процентов от общего числа диабетиков.

Второй тип
Диабет 2 типа не зависит от инсулина. В этом случае поджелудочная железа вырабатывает достаточно инсулина. Однако чувствительность клеток к инсулину снижается. В большинстве случаев это вызвано накоплением жира в клетке и ее стенке. Накопленный лишний жир становится барьером для действия инсулина.

Если инсулин не воспринимается клетками, если избыток сахара не откладывается в клетках печени и мышц, количество сахара в крови увеличивается. Обычно это вызвано нездоровым образом жизни, в том числе чрезмерным употреблением жирной пищи и сладостей, отсутствием активности и постоянной нервозностью. Поэтому в большинстве случаев этот тип сахарного диабета развивается у тучных людей, имеющих генетическую предрасположенность, в возрасте после 40-45 лет.

Пациенты с этим типом диабета составляют примерно 90 процентов всех диабетиков.

Также следует сказать, что оба вида заболевания обусловлены генетической предрасположенностью. Для того, чтобы этого не допустить, каждый должен в первую очередь вести здоровый образ жизни. В частности, необходимо сбросить лишний вес, быть физически активным, беречь себя от стрессовых ситуаций (сильное волнение, психическое напряжение). Только тогда вы сможете избежать болезни.

Оцените материал
( No ratings yet )
Nargiza Umarova/ author of the article

Bir necha yillardan buyon internet texnologiyalarini o'rganib tajribalarimni oshirib kelayapman. Va turli yo'nalishlarda maqolalar yozaman.

Вам понравилься статья? Пожалуйта, поделитесь с друзями:
Добавте комментарий! Мы Вам обязательно ответим!

;-) :| :x :twisted: :smile: :shock: :sad: :roll: :razz: :oops: :o :mrgreen: :lol: :idea: :grin: :evil: :cry: :cool: :arrow: :???: :?: :!: